Ons Zonnestelsel en de planeten

Ons Zonnestelsel en de planeten

Leer over ons Zonnestelsel met vraag en antwoord. Wat is de Zon en welke planeten horen hierbij? En kunnen asteroïden en kometen een gevaar opleveren voor de aarde? Deze en meer vragen krijg je hier beantwoord.

Ons Zonnestelsel en de planeten Vraag en Antwoord

 

 

Inhoudsopgave

 

terug naar boven

 

Wat is het zonnestelsel?

Zonnestelsel

Het zonnestelsel bestaat uit 1 ster: onze zon, en 8 planeten die om de zon heen draaien. Op volgorde zijn dit: Mercurius, Venus, aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus. De aarde is de vierde planeet en tot dusver de enige waar leven op voor komt (zo ver wij weten).

 

terug naar boven

 

Wanneer is het zonnestelsel ontstaan?

Het zonnestelsel begon zijn leven ongeveer 4,5 miljard jaar geleden uit een krimpende gaswolk waaruit de zon is ontstaan. Het gas dat niet door de zon werd opgenomen koelde af en vormde de eerste hemellichamen. Na vele botsingen en samenklonteringen zijn hier ook de planeten uit ontstaan.

 

terug naar boven

 

Wat bevindt zich in het zonnestelsel?

In het zonnestelsel bevinden zich naast planeten ook satellieten (zoals de maan), kometen asteroïden (planetoïden) en dwergplaneten. Tussen Mars en Jupiter bevindt zich de planetoïdengordel en voorbij Neptunus de Kuiper Gordel. Allemaal volgen ze hun eigen baan rond de zon.

 

terug naar boven

 

Wat is de zon?

de Zon

De zon is een ster. Uit de zon zijn de aarde en de andere planeten in ons zonnestelsel ontstaan. De diameter van de zon is 1.391.016 kilometer en is daarmee veruit het grootste object in het zonnestelsel. De aarde past ongeveer 1 miljoen keer in de zon!

 

terug naar boven

 

Wanneer is de zon ontstaan?

De zon is ongeveer 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit een gaswolk die door zijn eigen gewicht samentrok in een roterende massa. De schijf die hierdoor ontstond trok de meeste massa naar de kern, zo is de zon ontstaan. De overgebleven massa vormde later het zonnestelsel met zijn planeten.

 

terug naar boven

 

Waar bevindt de zon zich?

Melkweg

De zon is onderdeel van het Melkwegstelsel. Dit sterrenstelsel bestaat uit miljoenen sterren die allemaal om een centrum heen draaien. De zon staat op een afstand van 25.000 lichtjaar van het centrum en draait elke 250 miljoen jaar een ronde.

 

terug naar boven

 

Wat is een planeet?

Planeten

Een planeet is een bolvormig hemellichaam dat om een ster draait. Om van een planeet te spreken moet deze voldoende massa bevatten om een bol te vormen maar niet zo veel dat er een kernfusie plaatsvindt zoals in sterren. De aarde is 1 van de 8 planeten in ons zonnestelsel.

 

terug naar boven

 

Hoe ontstaat een planeet?

Planeten ontstaan op hetzelfde moment als sterren. Als een gaswolk krimpt onder zijn eigen gewicht ontstaat in het centrum een ster. Al het gas dat niet door deze ster wordt opgenomen koelt af en af en vormen uiteindelijk planeten. In ons Melkwegstelsel bevinden zich waarschijnlijk miljoenen planeten.

 

terug naar boven

 

Hoeveel planeten bevat ons zonnestelsel?

In ons zonnestelsel bevinden zich 8 planeten. Op volgorde vanaf de zon zijn dit: Mercurius, Venus, aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus. Allemaal zijn ze ontstaan uit onze ster: de zon. Zo ver we nu weten is de aarde de enige planeet waar leven op is.

 

terug naar boven

 

Wat is de planeet Mercurius?

Mercurius

Mercurius is de eerste en kleinste planeet in ons zonnestelsel gezien vanaf de zon. Van alle planeten draait Mercurius het snelst rond de zon. Door de korte afstand tot de zon kan het aan de oppervlakte wel 450 graden worden! Doordat Mercurius vrijwel geen atmosfeer heeft koelt het in de nacht af tot -170 graden. Nergens in ons zonnestelsel vindt er een groter temperatuurverschil plaats dan op deze kleine planeet.

 

terug naar boven

 

Wanneer is Mercurius ontstaan?

Mercurius is net als de rest van het zonnestelsel 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit de overblijfselen van de gaswolk waaruit de zon is ontstaan. Door zijn korte afstand tot de zon is het een droge en hete planeet die net als de Maan bezaaid is met kraters aan het oppervlak.

 

terug naar boven

 

Wat is de samenstelling van Mercurius?

Mercurius heeft een merkwaardige samenstelling. Maar liefst 75% van de planeet bestaat uit een metaalachtige kern. Ondanks dat Mercurius de kleinste planeet is heeft het toch de hoogst soortelijke massa op de aarde na. In 2012 is er een meteoriet gevonden die mogelijk afkomstig is van deze planeet. Deze Mercurius meteoriet heeft dezelfde samenstelling als het oppervlakte gesteente zoals vastgesteld door de Messenger.

 

terug naar boven

 

Wat is de planeet Venus?

Venus

Venus is de tweede planeet in het zonnestelsel vanaf de zon gezien en een buurplaneet van de aarde. Ondanks dat Venus niet het dichtst bij de Zon staat is het wel de warmste planeet. Met temperaturen tot 465 graden is het heet genoeg om lood te doen smelten. Deze extreme temperaturen worden veroorzaakt door de dikke atmosfeer die werkt als een broeikas.

 

terug naar boven

 

Wanneer is Venus ontstaan?

Venus is samen met de rest van het zonnestelsel 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit dezelfde gassen waar ook de zon uit is ontstaan. Vermoedelijk was er vroeger ook water te vinden aan de oppervlakte, maar vanwege de hoge temperaturen is daar nu geen sprake meer van.

 

terug naar boven

 

Hoe ziet het oppervlak van Venus eruit?

Het oppervlak van Venus is extreem droog, er zijn nog steeds actieve vulkanen te vinden. Twee derde van het oppervlakte bestaat uit grote plateaus die onderbroken worden door vulkanen en één derde uit bergketens. Er zijn enkele verschijnselen op het oppervlak te vinden die we op aarde niet kennen. Zo zijn er grote ringvormige structuren van 155 tot 580 kilometer breed en tegelstructuren die boven het landschap uitsteken.

 

terug naar boven

 

Wat is de Aarde?

Aarde

De aarde is de derde planeet in het zonnestelsel geteld vanaf de zon. De aarde is uniek omdat het de enige planeet is met een zuurstofrijke atmosfeer en oceanen. Zo ver we weten is het tevens de enige planeet in het zonnestelsel waar leven op voor komt. De aarde heeft 1 satelliet die we kennen als de maan. Van alle rots planeten is de aarde de grootste.

 

terug naar boven

 

Wanneer is de aarde ontstaan?

De aarde is samen met de zon en andere planeten zo'n 4,5 miljard jaar geleden ontstaan. Het gas dat niet werd gebruikt bij het creëren van de zon koelde af en vormde de eerste hemellichamen. Na vele botsingen zijn hier de uiteindelijke planeten uit ontstaan. Door de sterke zonnewind kort na het ontstaan zijn de gassen rond de eerste 5 planeten weggeblazen waarna er rotsachtige planeten ontstonden.

 

terug naar boven

 

Wat is de atmosfeer?

De atmosfeer van de Aarde is uniek en bestaat voor 78% uit stikstof, 21% zuurstof en 1% overige gassen. De atmosfeer zorgt ervoor dat er zuurstof in de lucht zit en verbrandt tevens binnendringend puin zoals meteoren en meteorieten. De atmosfeer houdt ongeveer 600 kilometer boven het aardoppervlak op.

 

terug naar boven

 

Wat is de maan?

de Maan

De maan is de enige satelliet van de aarde en heeft een diameter van 3.475 kilometer. Dit is ongeveer 27% van de aarde. Er is geen enkele andere planeet waarbij de satellieten naar verhouding zo groot zijn ten opzichte van de planeet.

 

terug naar boven

 

Wanneer is de maan ontstaan?

De maan is ontstaan toen de aarde nog vloeibaar was. Een exacte periode is hier niet voor aan te geven, maar de meest gangbare theorie is dat de aarde geraakt werd door een meteoriet met een massa van 10% van de aarde. Door de botsing werd er veel heet materiaal de ruimte in geslingerd. Dit klonterde samen tot de maan. Deze theorie wordt ondersteund door de samenstelling van de beide hemellichamen die vrijwel identiek zijn.

 

terug naar boven

 

Hoe komen we aan stenen van de maan?

In 1969 stonden de eerste mensen op de maan. In totaal werden er 5 maan missies uitgevoerd die in totaal 382 Kg aan stenen mee terug brachten. De overige stukken komen van maanmeteorieten. Bij grote meteorietinslagen op de maan worden er af en toe stukken gesteente de ruimte in geslingerd Als deze brokstukken vervolgens weer op de aarde vallen spreken we van maanmeteorieten.

 

terug naar boven

 

Wat is de planeet Mars?

Mars

Mars is de vierde planeet in ons zonnestelsel en is een buurplaneet van de aarde. Mars kenmerkt zich door zijn rode kleur dat veroorzaakt wordt door ijzerhoudende mineralen. Door oxidatie (roest) krijgt de planeet zijn kenmerkende rode kleur.

 

terug naar boven

 

Wanneer is Mars ontstaan?

Mars is net als de andere planeten in het zonnestelsel 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit de overblijfselen van de gaswolk waar ook de zon uit is ontstaan. Vanwege de ijle atmosfeer op Mars komt er geen oppervlaktewater voor. Ondanks dat Mars maar de helft zo groot is dan de aarde heeft deze planeet wel net zo veel land. De hoogste vulkaan van het zonnestelsel staat ook op Mars. Dit is de Olympus Mons met een hoogte van 27 kilometer.

 

terug naar boven

 

Hebben wij stenen van Mars?

We hebben gesteente van Mars die door meteorieten naar de aarde gebracht zijn. Dit is gebeurd door grote meteorietinslagen op de oppervlakte van Mars die puin en rotsen het heelal in hebben geslingerd. Deze stukken puin zijn vervolgens weer op aarde ingeslagen als Mars meteorieten.

 

terug naar boven

 

Wat is de asteroïdengordel?

Asteroidengordel

De asteroïdengordel bevindt zich tussen Mars en Jupiter en bestaat uit verschillende rotsachtige hemellichamen zonder atmosfeer. Ze zijn te klein om een planeet genoemd te mogen worden. De asteroïdengordel wordt ook vaak aangeduid als planetoïdengordel.

 

terug naar boven

 

Wanneer is de asteroïdengordel ontstaan?

De asteroïdengordel is ongeveer 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit een krimpende gaswolk waaruit de zon is ontstaan. Het gas dat niet door de zon werd opgenomen koelde af en vormde de eerste hemellichamen. Door de nabijheid van gasreus Jupiter konden deze brokstukken niet samenklonteren tot planeten en bleven ze in een eigen baan rond de zon draaien. De brokstukken in de asteroïdengordel zijn dan ook de oudste onveranderde objecten in het zonnestelsel.

 

terug naar boven

 

Bevinden alle asteroïden zich in de asteroïdengordel?

Niet alle asteroïden bevinden zich ook daadwerkelijk in de asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter. Er zijn nog andere, voornamelijk kleinere gordels, te vinden in ons zonnestelsel. Asteroïden komen regelmatig met elkaar in botsing waardoor ze uit koers raken. Als dit gegeurd is er een kans dat ze als meteoriet inslaan op de aarde.

 

terug naar boven

 

Wat is een asteroïde?

Vesta asteroide

Asteroïden zijn rotsachtige objecten die een eigen baan om de zon maken. Ze zijn te klein om een planeet genoemd te mogen worden. De meeste asteroïden bevinden zich in de asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter. Daar leiden ze een onstuimig leven met vele onderlinge botsingen.

 

terug naar boven

 

Wanneer zijn asteroïden ontstaan?

Ongeveer 4,5 miljard jaar geleden zijn de asteroïden ontstaan. Veel brokstukken klonterden echter samen en vormden later planeten. Asteroïden worden daarom ook wel Planetoïden genoemd. Naar alle waarschijnlijkheid heeft Jupiter met zijn enorme massa ervoor gezorgd dat de brokstukken tussen Mars en Jupiter niet verder konden samenklonteren. Asteroïden zijn dan ook de oudste elementaire objecten in ons zonnestelsel.

 

terug naar boven

 

Zijn asteroïden gevaarlijk?

Ja, asteroïden kunnen een reëel gevaar opleveren voor de aarde. De meeste blijven netjes in hun baan, maar door de vele botsingen raken er regelmatig brokstukken uit koers. Als deze vervolgens in botsing komen met de aarde spreken we van een meteorietinslag. De Tatahouine Meteoriet en de NWA 7831 zijn brokstukken die afkomstig zijn van de Vesta asteroïde. Veel chondriet meteorieten zijn ook afkomstig van asteroïden. Om het leven op aarde te bedreigen moet een asteroïde echter een diameter van minimaal 500 meter hebben. Deze inslagen zijn gelukkig heel zeldzaam.

 

terug naar boven

 

Wat is de planeet Jupiter?

Jupiter

Jupiter is de vijfde en grootste planeet uit ons zonnestelsel. Het is vanaf de zon gezien de eerste gasplaneet. Jupiter weegt maar liefst twee keer zo veel als alle andere planeten bij elkaar! De atmosfeer bestaat voornamelijk uit waterstof en helium en er vinden continu stormen plaats. De bekendste is de 'grote rode vlek', dit is een storm die drie keer zo groot als de aarde die we al 300 jaar kunnen waarnemen.

 

terug naar boven

 

Wanneer is Jupiter ontstaan?

Jupiter is net als de overige planeten 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit de overblijfselen van de gaswolk waar ook de zon uit is ontstaan. In samenstelling lijkt Jupiter nog het meest op de zon, als de planeet nog zwaarder was geweest had dezelfde reactie plaats kunnen vinden en hadden we twee sterren  gehad.

 

terug naar boven

 

Hoe profiteren wij van Jupiter?

Jupiter bevindt zich achter de asteroïdengordel. Met zijn vele satellieten (manen) heeft Jupiter al menig hemellichaam weten te vangen binnen zijn baan. Jupiter dient voor de Aarde als bescherm planeet. Door zijn grote aantrekkingskracht vangt Jupiter regelmatig kometen die voor de aarde desastreuze meteorietinslagen hadden kunnen veroorzaken.

 

terug naar boven

 

Wat is de planeet Saturnus?

Saturnus

Saturnus is de zesde planeet uit ons zonnestelsel. Deze planeet kenmerkt zich door zijn prachtige ringen. Saturnus is een gasreus en de grootste planeet na Jupiter. Er zijn maar liefst 65 satellieten (manen) van Saturnus bekend. De ringen van Saturnus bestaan uit ijs en stofdeeltjes die in grootte variëren van een zoutkorrel tot een woonhuis.

 

terug naar boven

 

Wanneer is Saturnus ontstaan?

Saturnus is net als de overige planeten 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit de overblijfselen van de gaswolk waar ook de zon uit is ontstaan. Saturnus bestaat bijna geheel uit waterstof en helium. Dit zorgt voor een heel lage dichtheid, theoretisch zou Saturnus blijven drijven op water.

 

terug naar boven

 

Hoe komt Saturnus aan zijn ringen?

De ringen van Saturnus bestaan voornamelijk uit ijs en stof dat vermoedelijk restanten zijn van kometen, asteroïden en verbrijzelde manen. De ringen strekken zich heel ver rond Saturnus uit. De diameter van de ringen is 200 keer zo groot als die van de planeet en bestaan uit allemaal kleinere ringen die veelal niet dikker zijn dan 10 cm.

 

terug naar boven

 

Wat is de planeet Uranus?

Uranus

Uranus is de zevende planeet uit ons zonnestelsel. De planeet heeft een sterk afwijkende helling en lijkt hierdoor gekanteld. De pool wijst bijna loodrecht naar de zon. Uranus is net als Jupiter, Saturnus en Neptunus een gasplaneet. Door de grote hoeveelheid aan waterijs, methaanijs en ammoniakijs wordt Uranus ook wel als een ijsplaneet gezien.

 

terug naar boven

 

Wanneer is Uranus ontstaan?

Uranus is net als de overige planeten 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit de overblijfselen van de gaswolk waar ook de zon uit is ontstaan. Vermoedelijk is Uranus kort na zijn bestaan geraakt door een hemellichaam ter grootte van een andere planeet die ervoor gezorgd heeft dat Uranus nu liggend zijn rondjes rond de zon draait.

 

terug naar boven

 

Zijn er seizoenen op Uranus?

Door de kanteling kent Uranus uitzonderlijk lange seizoenen van meer dan 20 jaar! Uranus draait in ongeveer 84 aardse jaren rond de zon. Dit houdt in dat gedurende 21 jaar één van de polen voortdurend in de zon ligt terwijl de andere kant van een planeet een lange, donkere en vooral koude winter heeft.

 

terug naar boven

 

Wat is de planeet Neptunus?

Neptunus

Neptunus is de achtste planeet uit ons zonnestelsel. Nog voordat Neptunus werd ontdekt werd zijn aanwezigheid al door wiskundige berekeningen voorspeld. De baan van Neptunus om de zon is niet cirkelvormig maar laat zich beter beschrijven als een ovaal.

 

terug naar boven

 

Wanneer is Neptunus ontstaan?

Neptunus is net als de overige planeten 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit de overblijfselen van de gaswolk waar ook de zon uit is ontstaan. Net als Uranus is Neptunus te beschrijven als een ijzige gasreus. De planeet staat het verst van de zon af in ons zonnestelsel.

 

terug naar boven

 

Stormt het op Neptunus?

Ondanks de ijzige kou en het weinige zonlicht dat de planeet op kan vangen om de atmosfeer op te warmen, kan het toch behoorlijk stormen. Er komen regelmatig donkere stormen voor op de planeet waarbij windsnelheden van 1200 kilometer per uur zijn gemeten. Neptunus kent de ergste stormen van het zonnestelsel.

 

terug naar boven

 

Wat is een komeet?

Komeet

Een komeet is een hemellichaam dat bestaat uit stof en ijs. Ze houden zich voornamelijk in de buiten gebieden van ons zonnestelsel op. Maar soms wordt een komeet uit zijn baan gebracht en schiet deze het zonnestelsel in. Onder invloed van de zon verdampt een gedeelte van de komeet zodat er een staart zichtbaar is.

 

terug naar boven

 

Wanneer zijn kometen ontstaan?

Kometen zijn net als het zonnestelsel ongeveer 4,5 miljard jaar geleden ontstaan. Vanwege de hoge concentratie aan ijs bij kometen is een populaire hypothese dat kometen voor het water op aarde hebben gezorgd en wellicht ook de eerste bouwstenen voor leven hebben meegebracht.

 

terug naar boven

 

Zijn kometen gevaarlijk?

Kometen vormen een reëel risico om als meteoriet op aarde in te slaan. Door de elliptische baan komen ze voorbij allerlei planeten en dus ook de aarde. Sommige kometen hebben een doorsnede van 16 kilometer waardoor een meteorietinslag van een komeet negatieve gevolgen voor het leven op aarde kan hebben. Gelukkig worden we beschermd door Jupiter, die met zijn enorme massa al veel kometen heeft opgevangen. Er wordt vermoed dat de Campo del Cielo ijzermeteoriet die 5.000 geleden op aarde insloeg afkomstig is van een komeet.

Benieuwd waar je een meteorieten verzamelaar een plezier mee doet? Lees het hier!

terug naar boven

 

Bank transfer Belfius iDEAL Maestro Bancontact KBC MasterCard Visa Visa Electron American Express Giropay EPS PayPal
Mijn account
You are not logged in. Log in to make use of all the benefits. Or create an account now.
Taal & Valuta
Winkelwagen
Uw winkelwagen is leeg
Zoeken
Search suggestions
Geen producten gevonden...
Microsoft
Cookie van de Barnsteen Specialist? maak hier uw keuze. Manage cookies